Goed nieuws: Raad van State herziet stikstof-uitspraak

36

Terwijl we in afwachting zijn van een uitspraak van de bestuursrechter in de bodemprocedure – deze wordt medio februari 2025 verwacht – heeft de Raad van State op 18 december jl. een belangrijke en opmerkelijke uitspraak gedaan.

Al is het een beetje een technisch verhaal, de volgende punten zijn van belang voor Olde Kottink:

• Elfstedenhart is er tot nu toe in geslaagd om zonder natuurvergunning (officieel: vergunning WNB) de recreatiewoningen voor Fase 1 te plaatsen met toestemming van Provincie Overijssel;
• De Provincie Overijssel baseerde haar standpunt mede op een uitspraak van de Raad Van State uit 2021; een uitspraak die met de uitspraak van 18 december jl. per direct is ingetrokken door diezelfde Raad van State;
• De Provincie Overijssel baseerde haar standpunt daarnaast op een – enorme reeks – stikstofberekeningen (Aerius) van Elfstedenhart waaruit zou moeten blijken dat de referentiesituatie dusdanig veel stikstofruimte biedt, dat de bouw van het gehele recreatiepark zonder enig probleem kon plaatsvinden o.b.v. zogenaamd ‘intern salderen’.

De uitspraak van 18 december betekent nu het volgende voor Olde Kottink en Elfstedenhart (we laten het overgangsrecht nog even buiten beschouwing):

• De ‘voortoets’ – ’intern salderen’ om aan te tonen dat je geen natuurvergunning nodig zou hebben – mag niet meer: je moet een natuurvergunning aanvragen, waarbij vervolgens ‘intern salderen’ van stikstof onderdeel uit kan maken van een ‘passende beoordeling’;
• Voor ‘intern salderen’ mag niet langer uitgegaan worden van een ‘maximale’ referentiesituatie, maar moet er van een ‘feitelijke’ referentiesituatie worden uitgegaan. Dit is essentieel voor Olde Kottink, omdat Elfstedenhart de ‘maximale’ referentiesituatie ook ‘maximaal’ heeft misbruikt:
  • Zij ging niet uit van een kampeerseizoen, maar van een vol jaar;
  • Zij ging niet uit van feitelijk 90, maar maximaal 150 plaatsen;
  • Zij ging uit van maximaal kunstmestgebruik, niet van de werkelijke paar handjes per seizoen waar nodig.

Voor zover wij het nu kunnen bekijken heeft Elfstedenhart voor Olde Kottink dus én een natuurvergunning nodig én kan ze die niet krijgen.

Wij hebben daarom vandaag de Rechtbank Overijssel officieel gevraagd het onderzoek in de bodemprocedure inzake de natuurvergunning te heropenen vanwege de baanbrekende uitspraak van de Raad van State.

Overgangsrecht
Dan nog even over het overgangsrecht: de rechtsspraakwijziging is direct van toepassing op lopende en toekomstige vergunningsprocedures en ook de Afdeling Bestuursrecht zal in nog lopende rechtszaken het nieuwe beoordelingskader toepassen.
Wel is het zo dat uit het oogpunt van rechtszekerheid voor activiteiten die fysiek zijn gestart tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2025 – en dus voor Olde Kottink – een overgangsperiode geldt. De Provincie kan in deze periode niet handhaven, maar Elfstedenhart kan in die periode wel proberen een natuurvergunning te verkrijgen (waar wij ons uiteraard opnieuw tegen zullen verzetten) en/of haar activiteiten aan te passen.

Wordt het wel een Landal-park?
Olde Kottink Fase 2 (26 recreatiewoningen) zal er dan ook zo goed als zeker niet gaan komen. Het Landal-park is in onze berekeningen dan nóch voor Landal nóch voor de 37 recreatiewoning-eigenaren van Fase 1 rendabel, omdat de centrale voorzieningen, de wellness en het parkbeheer door maar 60% van de geplande huuropbrengsten gedekt dienen te worden. De 22% provisie die Landal rekent zal dan omhoog moeten om het interessant te maken voor Landal, maar dan wordt het uiteraard (nog) oninteressant(-er) voor de recreatiewoning-eigenaren.

Wij vermoeden dan ook dat Landal gebruik gaat maken van art. 3.1 en 3.3 uit de Verhuursamenwerkingsovereenkomst:

• 3.1 stelt dat de Overeenkomst geldig voor 10 jaar pas ingaat als de recreatiewoningen inclusief receptie zijn opgeleverd zonder dat er nog sprake is van (bouw-)overlast;
• 3.3. stelt dat Landal gerechtigd is tot opzegging van de overeenkomst indien in enig jaar minder dan 50 van de 73 woningen (dit is dus inclusief de vier in 2017 vergunde recreatiewoningen) beschikbaar zijn voor verhuur.

Op basis van 3.1 gaat de overeenkomst helemaal niet in als Fase 2 niet gerealiseerd is of gaat worden. Op basis van 3.3 kan Landal per direct van een eventuele overeenkomst af: er zijn maar 40 + 3 recreatiewoningen beschikbaar voor verhuur en daar komt er hoogstens nog eentje bij die al in 2017 was vergund: maximaal 44.

Dan laten we nog even buiten beschouwing dat er van Fase 1 nog steeds drie percelen (3-24, 3-38 en 3-39) te koop zijn.

We kunnen ons voorstellen dat ook de eigenaren van de recreatiewoningen van Fase 1 zich nog eens achter de oren krabben en op zoek gaan naar een (juridische) uitweg, waardoor de (financiële) situatie voor Elfstedenhart én Olde Kottink alleen maar slechter zou gaan worden.

Ze kunnen in ieder geval niet beweren dat we ze niet gewaarschuwd hebben.